Konuyla alakalı çok güzel bir makale var. Okumanızı tavsiye ederim.
Makale-Solucan delikeri
Makale 38 dakikada okunabilir yazıyor olsa da fazla spesifik terimler ve yoğun anlatımıyla ben biraz ağırdan aldım biraz. Bir kaç dakikalık sigara molasıyla beraber 50 dakikada okudum.
"Solucan deliklerini ortaya çıkışından, nasıl mümkün olabilir?"ine kadar minimum hacimle oldukça fazla şeyler anlatmışlar.
Akademik bir makaleden ziyade kısa bir bilgilendirme/tanıtım/özet ya da bilim kurgu tadında bir okuma sunuluyor.
Makaleyi okuyamayacak olanlar için küçük anekdotlar:
Öncelikle makalede bahsedilen
beyaz delikleri ilk defa öğrendim ve oldukça ufuk açıcı bir kuramsal varsayımmış. Özellikle
big bang olayında ilk bir kaç saniyedeki inanılmaz büyük ve aşkın enerji yayılımını açıklamak için beyaz delikleri kullanmaları oldukça hoşuma gitti.
Solucan deliklerinin standart tanımlarını bir kenara bırakırsak, 20. yüzyıl fiziğinin en büyük getirileriyle beraber Einstein ve muhtemelen ismini yazsam da bilmediğiniz bir çok fizikçinin oluşturduğu denklemlerin "matematiksel" olarak mümkün olduğunu ortaya koyması ile doğrudan ilişkili bir teori.
Bir teorinin mümkün olması için öncelikle matematiksel izahlarının sağlanıyor olması gerekiyor ancak matematiksel mümkünlük bunun mümkün olmasını sağlar diye bir genelleme yapamıyoruz bu sadece ilk adım olarak ele alınıyor.
Basite indirgeyerek ikiye ayırırsak
multivers gereği farklı evrenler arasında bir köprü görevi görebildiği gibi aynı evren içerisinde farklı mekan ve zamanlara kısa yoldan geçiş imkanı da sağlayabilir.
Ancak işin içinde çok fazla problemler var.
Öncelikle bir solucan deliği yaratmak gerekiyor, hadi diyelim bu mümkün oldu o solucan deliklerini genişletmek ve stabilize etmek gerekiyor. Ee tabi işlevsel bir solucan deliği sağlamak adına madde, araç ya da bilgi göndermek adına "kapıyı açık tutabilmek" de gerekiyor.
Bütün bunların nasıl sağlanabileceğine dair teorik senaryoları madde madde anlatmışlar.
Her şeyden önce negatif kütle/enerji karakteristik özelliğine sahip olan maddelere ihtiyaç var.
Bununla da sınırlı kalmayıp klasik fizikte mümkün olmayacak bir çok karakteristik özelliklere sahip "
egzotik madde" adında bir kavram inşaa edilimiş.
Bu egzotik maddelerin neler olduğu da madde madde anlatılmış.
Ancak şöyle bir şey var ki egzotik madde diye bahsedilen maddelerin neredeyse tamamı %90 oranında sallantıda olan tamamen kuramsal varsayım üzerine kurulmuş, olması gereken ya da olduğu düşünülen maddelerdir.
Ayrıca bu egzotik negatif kütle/enerjili maddelerin var olması halinde bile ihtiyaç duyulan madde miktarı güneşin 10^8 büyüklüğünde negatif kütleli olması gerekiyor.
Öncelikle bunu da azaltmak gerekiyor yani.
Egzotik maddelerin var olması halinde bile güneş gibi ya da diğer yıldızlar gibi büyük kütleli cisimlerin onları evrenin ulaşılamaz en uzak köşelerine itmiş olması durumu var ki o da ayrı muamma.
Matematiksel denklemlerin sağlanabiliyor olması işin çok küçük bir kısmını oluşturuyor maalesef.
Çünkü işin içine biz yani kütle girdiği zaman, teorik fiziği makro fizik boyutuna indirgediğimiz zaman bütün hesaplar elde patlıyor.
Egzotik maddeler şart oğlu şart gibi görünürken aynı zamanda fizik kurallarıyla taban tabana zıt özellikler gerektiriyorlar.
Bunlar solucan deliğinin oluşumu, genişletilmesi, stabiize edilmesi ve hatta boğaz kısmında yaşamsal fonksiyonların sağlanabilmesi için şart oğlu şart maddeler.
Aslına bakarsanız %90 oranında(bu oranı ben kendim veriyorum belki bilim adamları böyle düşünmüyordur) Tamamen sallantıda ve havada kalan matematiksel bir teoriden öteye gidemeyen bir varsayımdır solucan delikleri.
İşte bu noktada teorik fiziğin imdadına yetişen 2 farklı teori var ve maalesef ikisi hakkında da neredeyse hiç bir bilgim yok biraz beyin yakan teoriler.
1-
Kuantum fiziği ve kuantum dalgalanmaları.
2- Kuantumdan doğan
sicim teorisi
Anladığım kadarıyla kuantum fiziği üzerinden elde edilen bir takım veriler egzotik madde ile ilgili bir takım önermeleri ortaya atabilmeyi sağlamışlar sanırım. Bu karanlık madde ve negatif enerjili egzotik maddelerin sorunu eğer çözülebilecekse kuantum fiziğiyle ancak mümkün olacaktır. Benim anladığım ve öngördüğüm şimdilik bu.
Bir de sicim teorisi var ki o zaten adeta evrendeki melodikayı ve tüm sırrı tek bir denklemle ortaya koyup işi çözmek adına ortaya atılan 11 boyutlu evren teorisini içeriyor. Bu halledilirse -Einstein'ın önermesi ile neredeyse bütün teorik fizikçiler bu iş için uğraşıyorlar- bütün evrenin kodlanmasının sırrı çözülmüş olur.
(bkz: ya bütün sırrı bozdun yaa)
Okuma alışkanlığı olmayanlar için özetin özeti: Solucan delikleri yok, interstellar yalan.